Παθήσεις δέρματος (Skin diseases)

● Σπίλοι (Moles)


Οι Σπίλοι (ελιές) είναι μικρές κηλίδες ή οζίδια του δέρματος, ποικίλου χρώματος και εμφανίζονται λόγω καλοήθους πολλαπλασιασμού κυττάρων που βρίσκονται φυσιολογικά στο δέρμα. Με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, τα μελανινοκύτταρα των σπίλων παθαίνουν μεταλλάξεις με αποτέλεσμα τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό τους και τη μετατροπή τους σε καρκινικά κύτταρα.

Tzeveleki Surgery Skin diseases moles 1

Είδη σπίλων


Συγγενής Μελανοκυτταρικός
Υπάρχει από τη γέννηση και μπορεί να είναι μικρός ή και γιγαντιαίος έως και 20 εκατοστά. Ο κίνδυνος εμφάνισης μελανώματος μεγαλώνει ανάλογα με το μέγεθος των σπίλων αυτών, ωστόσο, οι μικροί σε μέγεθος σπάνια εξαλλάσσονται.
Επίκτητοι Μελανοκυτταρικοί σπίλοι
Οι μελανοκυτταρικοί σπιλοκυτταρικοί σπίλοι (κοινές ελιές) είναι μικρές σαφώς ορισμένες επίκτητες μελαγχρωματικές κηλίδες ή βλατίδες.
Ανάλογα με την εντόπιση των κυττάρων που απαρτίζουν αυτό το είδος σπίλου διακρίνονται οι ακόλουθες μορφές:
Συνδεσμικοί μελανοκυτταρικοί και μικτοί μελανοκυτταρικο σπίλοι
Το χρώμα των σπίλων είναι ανοιχτό καστανό ή σκούρο καφέ, με ομοιόμορφη κατανομή, στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα με ομαλά όρια. Οι μεικτοί μπορεί να προεξέχουν και να εμφανίζουν υπερκεράτωση. Συνήθως η κατανομή των σπίλων αυτών είναι συχνότερη στις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τουλάχιστο 20 τέτοιους σπίλους και σπάνια εμφανίζουν κακοήθη εξαλλαγή.
Χοριακοί μελανινοκυτταρικοί σπίλοι
Μπορεί να είναι ανοιχτού καστανού χρώματος ή να έχουν το χρώμα του δέρματος και έχουν στρογγυλό ή θολωτό σχήμα. Οι σπίλοι αυτοί σπάνια εξαλλάσσονται.
Επιδερμικοί σπίλοι
Εμφανίζονται από τη γέννηση ή αργότερα στη παιδική ηλικία και μπορεί να αυξηθούν σε μέγεθος στην εφηβεία. Οι επιδερμιδικοί σπίλοι έχουν το χρώμα του δέρματος και εντοπίζονται συχνότερα στο πάνω μέρος του σώματος. Δεν εξαλλάσσονται σε καρκίνο.
Σπίλος του Shutton μελανοκυτταρικός
Έχει καστανό ή ανοιχτό καστανό χρώμα και περιβάλλεται από μια ζώνη αποχρωματισμού. Συχνά ο σπίλος αυτός εξαφανίζεται αυτόματα. Σε πολλά μελανώματα δημιουργείται τέτοια ζώνη αποχρωματισμού και έτσι η διαφορική διάγνωση από το μελάνωμα απαιτεί προσεκτική δερματολογική εκτίμηση.
Κυανός Σπίλος
Ο σπίλος αυτός είναι επίκτητος, με χρώμα γκριζόμαυρο η σκούρο μπλέ σα μικρό οζίδιο. Χρειάζεται στενή παρακολούθηση από δερματολόγο μετά την εμφάνισή του για τον κίνδυνο εξέλιξης σε μελάνωμα.
Σπίλος του Spitz
Είναι ένας σπίλος ανοιχτού καστανού χρώματος και χαρακτηριστικά μεγαλώνει πολύ γρήγορα μέσα σε διάστημα λίγων μηνών.
Σπιλοκυτταρικός σπίλος
Είναι μία κηλίδα που φέρει πάνω της πολυάριθμες μικρότερες σκούρες καστανές κηλίδες που μπορεί να προεξέχουν. Χρειάζεται στενή παρακολούθηση για τον κίνδυνο εξέλιξης σε μελάνωμα.
Σπίλος του Ota - Σπίλος του Ito
Αποτελούν σημάδια του δέρματος χρώματος μπεζ καφέ η μπλέ και μπορεί να υπάρχουν κατά τη γέννηση. Η διαφορά μεταξύ του σπίλου του Ota και του σπίλου του Ito είναι το σημείο που εντοπίζονται στο σώμα. Ο σπίλος του Ota συνήθως εντοπίζεται στο μέτωπο, το πρόσωπο και την περιοχή γύρω από τα μάτια. Όταν εντοπίζεται στον ώμο και τους βραχίονες είναι γνωστός ως σπίλος του Ito. Η κλινική σημασία για τον σπίλο του Ota έγκειται στη συσχέτισή του με γλαύκωμα, μελάνωμα και άλλα σύνδρομα με αγγειακές βλάβες.
Σμηγματογόνος σπίλος
Συνήθως εμφανίζεται ως άτριχη πλάκα που περιβάλλεται από πολλά μικρά επάρματα στο τριχωτό της κεφαλής. Αυξάνεται σε μέγεθος κατά την παιδική ηλικία και κυρίως σε άνδρες με της επίδραση της τεστοστερόνης κατά την εφηβεία. Συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης βασικοκυτταρικού καρκινώματος και έτσι πρέπει να αφαιρείται.
Αγγειακός σπίλος
Έχει σαφή όρια, έντονα ερυθρό χρώμα, στρόγγυλο σχήμα και εμφανίζεται με τη γέννηση και τους πρώτους μήνες της ζωής. Κατά περιόδους μπορεί να αιμορραγεί και αντιμετωπίζεται συντηρητικά μετά από εξέταση από δερματολόγο ή αφαιρείται χειρουργικά μετά την εφηβεία.

Απλοί σπίλοι - ελιές

● συμμετρικό σε σχήμα
● σαφή όρια
● ομοιόμορφο χρώμα
● ομοιόμορφοι μεταξύ τους
● μικρό μέγεθος (έως 5-6 χιλιοστά)
● συνήθως σε περιοχές του δέρματος που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο (πρόσωπο, κορμός, χέρια, πόδια)
● η εμφάνισή τους αρχίζει από την παιδική ηλικία έως 40 ετών

Tzeveleki Surgery Skin diseases moles 2
Tzeveleki Surgery Skin diseases moles 3
Δυσπλαστικοί σπίλοι

● ασυμμετρία στο σχήμα
● ασαφή όρια
● ποικιλοχρωμία με στικτές καφέ, μαύρες, κόκκινε ή μπλέ περιοχές
● το μέγεθος ποικίλλει και συνήθως είναι μεγαλύτεροι από 6 χιλιοστά
● ο αριθμός τους μπορεί να είναι μικρός η και μεγαλύτερος των 100
● έχουν τάση να μεταβάλλονται σε μέγεθος
● διαφέρουν μεταξύ τους, δεν υπάρχει ομοιογένεια
● συνήθως εμφανίζονται στην πλάτη, κοιλιά και σε περιοχές που δεν είναι εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία.
● Ηλικία εμφάνισης μεγαλύτερη από 30-40 έτη

Το μεγαλύτερο ποσοστό των μελανωμάτων εμφανίζεται σε έδαφος δυσπλαστικών σπίλων και άτομα με δυσπλατικούς σπίλους κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν μελάνωμα σε σχετικά νεαρή ηλικία.

Ανησυχητικά σημεία και μεταβολές

● Αίσθημα κνησμού
● Αλλαγή στο χρώμα
● Αλλαγή στο περίγραμμα
● Μεταβολή στο μέγεθος (αύξηση και συνήθως με γρήγορο ρυθμό)
● Πτώση τριχών στο σημείο της βλάβης
● Αιμορραγία
● Πόνος
● Εξέλκωση
Άτομα με δυσπλαστικούς σπίλους θα πρέπει να κάνουν πλήρεις εξετάσεις δέρματος σε τακτά χρονικά διαστήματα, να μειώσουν την έκθεση στον ήλιο και να χρησιμοποιούν αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας καθώς η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία νέων σπίλων ή ακόμα και μελάνωμα.
Tzeveleki Surgery Skin diseases moles 4
Στη περίπτωση που οι σπίλοι εμφανίζουν σημαντικές αλλαγές ή ακόμα και αν νέοι σπίλοι εμφανιστούν μετά την ηλικία των 40 ετών, τότε χρειάζεται εξέταση από δερματολόγο, ο οποίος θα συστήσει μία ενδεχόμενη χειρουργική επέμβαση βιοψίας για ιστολογική εξέταση ώστε να αποκλεισθεί κακοήθεια και ειδικότερα μελάνωμα. Για να γίνει η διάγνωση ενός μελανοκυτταρικού σπίλου χρειάζεται κλινική εξέταση από ιατρό, σε ύποπτους όμως σπίλους μπορεί να γίνει δερματοσκόπηση και χαρτογράφηση σπίλων από δερματολόγο ώστε στη συνέχεια να αφαιρεθεί χειρουργικά και να σταλεί για βιοψία. Η χαρτογράφηση σπίλων αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος και των δερματικών καρκίνων και με τη συνολική φωτογράφιση του σώματος οι σπίλοι απεικονίζονται, καταγράφεται η κατανομή τους φωτογραφικά σε υψηλή ανάλυση και είναι δυνατός ο εντοπισμός τους με ακρίβεια κατά τις μελλοντικές εξετάσεις επανελέγχου.
Η αφαίρεση ενός σπίλου γίνεται είτε για αισθητικούς λόγους είτε όταν υπάρχει υπόνοια κακοήθειας και η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται από το μέγεθος και την εντόπιση του σπίλου. Όταν πρόκειται για σπίλο ή αλλοίωση με δυνητικά κακοήθη εξαλλαγή η χειρουργική αφαίρεση στοχεύει στην πλήρη αφαίρεση μέχρι των ορίων υγιών ιστών (πλάγια και σε βάθος) και στη συνέχεια την αισθητική αποκατάσταση του ελλείμματος με τον κατάλληλο τρόπο συρραφής.
Συνήθως για η αφαίρεση ενός σπίλου γίνεται στο ιατρείο ή στα εξωτερικά ιατρεία ως μικροεπέμβαση με τοπική αναισθησία. Για μεγαλύτερους σε έκταση σπίλους ή με δύσκολη εντόπιση αυτό μπορεί να γίνει σε αίθουσα χειρουργείου, με τοπική αναισθησία ή μέθη. Μετά τη μικροεπέμβαση δεν υπάρχει ιδιαίτερος πόνος και το μόνο που χρειάζεται είναι παρακεταμόλη ή και κανένα απολύτως αναλγητικό. Τα ράμματα αφαιρούνται μετά από ημέρες που θα ορίσει ο χειρουργός ανάλογα με την εντόπιση στο σώμα.

Tzeveleki Surgery Skin diseases moles 5

● Σμηγματογόνος κύστη (Sebaceous cyst)


Οι σμηγματογόνες κύστεις αποτελούν υποδόριες κύστεις οι οποίες προέρχονται από απόφραξη και εκφύλιση των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος κοντά στο θύλακο των τριχών. Δεν είναι κακοήθεις βλάβες και δεν εξαλλάσσονται σε καρκίνο. Μπορεί όμως από τη παγίδευση σμήγματος να συγκεντρωθούν μικρόβια, συνήθως σταφυλόκκοκος και να αναπτυχθεί τοπική φλεγμονή.
Συνήθως οι σμηγματόνες κύστεις εμφανίζονται:
● στο κεφάλι και ειδικότερα στο τριχωτό της κεφαλής
● το πρόσωπο
● την ράχη
● μασχάλη
● βουβωνικές περιοχές
Εκδηλώνονται ως σφαιρική διόγκωση του δέρματος μικρή ή μεγάλη ανάλογα με το περιεχόμενο της κύστης και σπάνια εκδηλώνεται πόνος. Η συνηθέστερη επιπλοκή είναι η φλεγμονή και διαπύηση της σμηγματογόνου κύστης, η οποία εμφανίζεται ερυθρή, επώδυνη και μπορεί να πάρει μεγάλο μέγεθος και να αλλοιώσει το γύρω δέρμα.

Tzeveleki Surgery Sebaceous cyst 1
Tzeveleki Surgery Sebaceous cyst 3
Tzeveleki Surgery Sebaceous cyst 2
Tzeveleki Surgery Sebaceous cyst 4
Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της σμηγματογόνου κύστης είναι η χειρουργική αφαίρεση με τοπική αναισθησία, με πλήρη αφαίρεση του περιεχομένου της και της κάψας της κύστης χωρίς υπολείμματα, ώστε να μειωθεί μία πιθανή υποτροπή της κύστης. Η μικροεπέμβαση γίνεται με μία μικρή τομή, μετά από τοπική αναισθησία και συρραφή του τραύματος με απλή ή πλαστική ραφή.
Σε περιπτώσεις που η κύστη φλεγμαίνει και έχει πύον και έντονη αλλοίωση στο γύρω δέρμα, αρχικά γίνεται διάνοιξη και παροχέτευση του πύου, και δεν γίνεται συρραφή. Μετά τη διάνοιξη χορηγούνται αντιβιοτικά και αντιφελγμονώδη και σε δεύτερο χρόνο, όταν υποχωρήσουν τα φαινόμενα της φλεγμονής γίνεται περιποίηση του τραύματος και συρραφή.

● Καρκίνος δέρματος (Skin cancer)

● Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα δέρματος (ΒCC)

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ένας επιθηλιακής προέλευσης όγκος του δέρματος με τοπική διεισδυτικότητα, βραδεία ανάπτυξη και σπάνια δίνει μεταστάσεις.
Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα, αλλά, πιο συχνά εμφανίζεται στις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές όπως είναι το κεφάλι και το πρόσωπο και αποτελεί το 80% των καρκίνων του δέρματος.
Το πρώτο σύμπτωμα μπορεί να είναι μια κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό έπαρμα του δέρματος που μπορεί να αιμορραγεί, ένα έλκος ή μια κρούστα στο δέρμα η οποία παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν επουλώνεται.
H διάγνωση του βασικοκκυτταρικού καρκινώματος γίνεται με βιοψία της ύποπτης βλάβης. Διακρίνονται δύο ιστολογικοί τύποι, ο επιθετικός τύπος και ο τύπος χαμηλού κινδύνου.
Οι θεραπευτικές επιλογές είναι:

● Χειρουργική εκτομή της βλάβης και ιστολογική εξέταση ώστε να επιβεβαιωθεί ότι η εκτομή έγινε σε υγιή όρια. Για όγκους με διάμετρο μικρότερη των 2 εκατοστών, η αφαίρεση πρέπει να γίνεται σε κλινικά όρια 4 χιλιοστών ενώ σε μεγαλύτερες βλάβες ή βλάβες που εντοπίζονται στον κορμό ή στα άκρα τα όρια αυτά πρέπει να είναι τουλάχιστο 10 χιλιοστά. Η μικροεπέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.
● Μικρογραφική χειρουργική με τη μέθοδο ΜΟΗS, η οποία είναι τεχνική που περιλαμβάνει σταδιακή χειρουργική αφαίρεση με ταυτόχρονη ιστολογική εξέταση των ορίων εκτομής. Έχει πολύ καλά ποσοστά επιτυχίας και ιδιαίτερα σε δύσκολες περιοχές όπως πρόσωπο, μάτια, αυτιά όπου μια ευρύτερη εκτομή θα είχε αμφίβολο αισθητικό αποτέλεσμα. Η μικροεπέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.
Ακτινοβολία, η οποία μπορεί να είναι συμπληρωματική μετά από εκτομή με θετικά χειρουργικά όρια, σε όγκους που αφαιρέθηκαν με την τεχνική MOHS υψηλού κινδύνου με περινευρική διήθηση ή χωρίς να έχει προηγηθεί χειρουργική αφαίρεση της βλάβης. Αυτό μπορεί να γίνει για ασθενείς άνω των 60 που δεν επιθυμούν χειρουργική αφαίρεση καθώς και για όγκους διαμέτρου 15-20mm σε υψηλού κινδύνου περιοχές και με αμφίβολο καλό αποτέλεσμα σε περίπτωση χειρουργικής εκτομής.
● Κρυοχειρουργική με υγρό άζωτο, κυρίως για μικρές επιφανειακές βλάβες και σε ασθενείς με αιματολογικές διαταραχές ή δυσανεξία στην τοπική αναισθησία
● Τοπική εφαρμογή φαρμακευτικών ουσιών όπως η imiquimod, η οποία έχει δράση τροποποιητική της ανοσιακής ανταπόκρισης, παράγει κυττοκίνες στη περιοχή της βλάβης και περιορίζει σημαντικά τα μεγάλης έκτασης επιφανειακά βασικοκυτταρικά καρκινώματα. Τα φάρμακα αυτά χρειάζονται προσοχή στη χρήση και έχουν ιδιαίτερο τρόπο και χρόνο εφαρμογής που δύσκολα ακολουθούν οι ασθενείς.
Η παρακολούθηση των ασθενών με βασικοκυτταρικό καρκίνωμα πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε 6 με 12 μήνες) καθώς εμφανίζουν κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος αλλά και υποτροπής της νόσου.

● Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα αποτελεί όγκο επιθηλιακής προέλευσης, το οποίο μπορεί να εμφανιστεί μόνο του ή σε έδαφος προκαρκινικής βλάβης (ακτινική υπερκεράτωση, νόσος του Bowen) και η διαφορά του με το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ότι έχει δυνατότητες μετάστασης.
Αποτελεί περίπου to 20% των καρκίνων του δέρματος. Η εξωτερική του εμφάνιση μπορεί να είναι ακριβώς η ίδια με αυτή του βασικοκυτταρικού, οπότε είναι δύσκολη η διάκριση του ενός από το άλλο. Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα με πιο συνηθισμένη εντόπιση τα χείλη και τα αυτιά. Έχει την τάση να μεγαλώνει πιο γρήγορα, να εξελκώνεται και να δημιουργεί περιοχή με εξόγκωμα με ή χωρίς κρούστα. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν μία πληγή στο δέρμα με υπερυψωμένα χείλη που αιμορραγεί και δεν επουλώνεται παρά τη χρήση τοπικών αλοιφών.
Η διάγνωση τίθεται με βιοψία της ύποπτης βλάβης.
Προγνωστικοί παράγοντες της νόσου είναι το μέγεθος και η εντόπιση του όγκου, τα κλινικά όρια του όγκου, η ανοσοκαταστολή του ασθενούς, ο ρυθμός ανάπτυξης του όγκου, αν έχει προηγηθεί ακτινοβολία στην περιοχή και τα ιστολογικά χαρακτηριστικά και ο βαθμός διαφοροποίησης του όγκου.

Οι θεραπευτικές επιλογές είναι:

● Χειρουργική εκτομή της βλάβης και ιστολογική εξέταση του δείγματος, όπου για όγκους μικρότερους των 2 εκατοστών η αφαίρεση πρέπει να γίνεται με κλινικά όρια 4-6 χιλιοστά, ενώ για όγκους μεγαλύτερης διαμέτρου που εντοπίζονται στον κορμό ή τα άκρα η εκτομή πρέπει να γίνεται με κλινικά όρια 10 χιλιοστών.
● Μικρογραφική χειρουργική με τη μέθοδο ΜΟΗS
Ακτινοβολία, η οποία μπορεί να είναι συμπληρωματική μετά από εκτομή με θετικά χειρουργικά όρια, σε όγκους που αφαιρέθηκαν με την τεχνική MOHS υψηλού κινδύνου με περινευρική διήθηση ή χωρίς να έχει προηγηθεί χειρουργική αφαίρεση της βλάβης. Αυτό μπορεί να γίνει για ασθενείς άνω των 60 που δεν επιθυμούν χειρουργική αφαίρεση καθώς και για όγκους διαμέτρου 15-20mm σε υψηλού κινδύνου περιοχές
● Κρυοχειρουργική με υγρό άζωτο, κυρίως για μικρές επιφανειακές βλάβες και σε ασθενείς με αιματολογικές διαταραχές ή δυσανεξία στην τοπική αναισθησία
● Τοπική εφαρμογή φαρμακευτικών ουσιών όπως η imiquimod, η οποία έχει δράση…και περιορίζει σημαντικά τα μεγάλης έκτασης επιφανειακά βασικοκυτταρικά καρκινώματα
Η παρακολούθηση των ασθενών με ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε 6 με 12 μήνες) καθώς εμφανίζουν κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος αλλά και υποτροπής της νόσου. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρώτη 2ετία καθώς το 80% των υποτροπών εμφανίζεται στα πρώτα δύο χρόνια.

● Κερατοακάνθωμα

Πρόκειται για έναν ταχέως αναπτυσσόμενο δερματικό όγκο, ο οποίος μορφολογικά έχει ακριβώς την ίδια εμφάνιση με το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Η διαφορά του με το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ότι το κερατοακάνθωμα δεν εμφανίζει κακοήθεια, ωστόσο μπορεί να επανεμφανιστεί τοπικά ή να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
Η διάγνωσή του γίνεται με βιοψία μετά τη χειρουργική αφαίρεσή του.

● Μελάνωμα του δέρματος

Το μελάνωμα προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα της βασικής μεμβράνης της επιδερμίδας και μπορεί να εμφανιστεί στους ιστούς που παράγουν μελανίνη, όπως το δέρμα, τα μάτια, το έντερο.
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση μελανώματος
● Πολλαπλοί σπίλοι, μεγάλοι συγγενείς σπίλοι και δυσπλαστικοί σπίλοι
● Οικογενειακό ιστορικό πολλαπλών άτυπων σπίλων ή μελανώματος
● Ατομικό ιστορικό μελανώματος
● Ηλικία
● Φύλο (συχνότερο στις γυναίκες)
● Τύπος δέρματος (συχνότερο σε άτομα με λευκό δέρμα και φακίδες ενώ είναι σπάνιο στη μαύρη φυλή)
● Ιστορικό προηγούμενης παρατεταμένης έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία ή εκτεταμένων ηλιακών εγκαυμάτων
● Τεχνητό μαύρισμα (solarium)
Ανοσοκαταστολή
Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση μελανώματος του δέρματος παίζει η κληρονομικότητα και υπό εξέλιξη βρίσκεται γενετική έρευνα για γονίδια που ευθύνονται για τις μεταβολές στα μελανινοκύτταρα και την ανάπτυξη του μελανώματος.
Κλινική εικόνα - συμπτώματα
Βλάβη στο δέρμα που συνήθως ξεκινάει ως σπίλος και μεταβάλλεται ή έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
● ασυμμετρία στο σχήμα
● ασαφή όρια
● ποικιλοχρωμία με στικτές καφέ, μαύρες, κόκκινε ή μπλέ περιοχές
● το μέγεθος ποικίλλει και συνήθως είναι μεγαλύτεροι από 6 χιλιοστά
● έχει τάση να αυξάνεται σε μέγεθος
● οζώδης ανάπτυξη και εξέλκωση της βλάβης με τάση να αιμορραγεί
Το μελάνωμα διακρίνεται σε 4 τύπους:
1. Επιφανειακά επεκτεινόμενο, που είναι ο συχνότερος τύπος (70% των περιπτώσεων)
2. Οζώδες
3. Κακοήθη εφηλίδα του Hutchinson
4. Κακοήθη εφηλίδα των άκρων
Το μελάνωμα κάνει μεταστάσεις είτε μέσω των λεμφαδένων είτε αιματογενώς. Οι μεταστάσεις μπορεί να είναι μονήρεις ή πολλαπλές στον εγκέφαλο, πνεύμονα, ήπαρ ή και άλλα όργανα.
Με βάση το πάχος το μελάνωμα διακρίνεται σε 4 στάδια κατά Breslow:

T1 
1,0mm πάχος (in situ)

T2  1,01-2,0mm πάχος

T3  2,01-4,0mm πάχος

T4  >4,0mm πάχος

Mικροσταδιοποίηση του μελανώματος κατά Clark-Mc Govern με βάση το ιστολογικό επίπεδο διήθησης των άτυπων μελανινοκυττάρων στις διάφορες στιβάδες του δέρματος

Ι Επιδερμίδα (In situ)
II Θηλώδης στιβάδα
ΙΙΙ Όρια θηλώδους-δικτυωτής στιβάδας
ΙV Δικτυωτή στιβάδα
V Υποδόριος ιστός

Η διάγνωση του μελανώματος γίνεται με την κλινική εξέταση, τη δερματοσκόπηση και τη βιοψία της ύποπτης βλάβης.
Η θεραπεία του μελανώματος είναι χειρουργική. Προεγχειρητικά γίνεται πλήρης κλινικοεργαστηριακός έλεγχος με αιματολογικές εξετάσεις και ακτινολογικές απεικονίσεις για τον αποκλεισμό μεταστάσεων. Επίσης πρέπει να γίνεται βιοψία της βλάβης για τον προσδιορισμό του μικροσταδίου και του πάχους της βλάβης. Ανάλογα με το βάθος διήθησης της βλάβης γίνεται ευρεία εκτομή της περιοχής και αναλόγως της περίπτωσης, μπορεί να χρειαστεί έλεγχος των επιχώριων λεμφαδένων με τη μέθοδο της βιοψίας του φρουρού λεμφαδένα. Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται επανεγχείρηση για καλύτερα όρια εκτομής.
Πριν το χειρουργείο γίνεται λεμφοσπινθηρογράφημα για τη σήμανση του φρουρού λεμφαδένα και διεγχειρητικά ο λεμφαδένας αυτός εντοπίζεται με κατάλληλο μετρητή. Ανάλογα με το αποτέλεσμα εξέτασης του φρουρού λεμφαδένα, αποφασίζεται εάν θα γίνει ή όχι αφαίρεση όλων των λεμφαδένων που παροχετεύουν την πάσχουσα περιοχή (λεμφαδεμικός καθαρισμός). H θεραπεία για το in situ μελάνωμα είναι η πλήρης αφαίρεση της βλάβης με υγιή όρια εκτομής και δεν χρειάζεται κάτι άλλο.
● όταν ο όγκος έχει πάχος
2mm η εκτομή πρέπει να γίνεται σε όρια 1 εκατοστού υγιούς ιστού γύρω και κάτω από τον όγκο
● όταν ο όγκος έχει πάχος μεγαλύτερο από 2 mm η εκτομή πρέπει να γίνεται σε όρια 2 εκατοστών υγιούς ιστού γύρω και κάτω από τον όγκο
● τα όρια εκτομής μπορούν να είναι μικρότερα όταν το μελάνωμα βρίσκεται στο πρόσωπο (για αισθητικούς λόγους) ή σε άλλα μέρη όπως παλάμες και πέλματα λόγω δυσκολίας αποκατάστασης του τραύματος.
Προγνωστικοί παράγοντες είναι το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση, η λεμφαγγειακή διήθηση, το πάχος του όγκου (κατά Breslow), το μικροστάδιο της νόσου κατά Clark-Mc Govern, η εντόπιση του όγκου, η εξέλκωση της βλάβης, το φύλο και η ηλικία του ασθενούς.
Μετά το χειρουργείο και αναλόγως του αποτελέσματος της ιστολογικής εξέτασης και το στάδιο της νόσου ο ασθενής θα υποβληθεί ή όχι σε επικουρική χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Σε ασθενείς με μεταστάσεις το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει και εκτομή της μεταστατικής εστίας ή στοχευμένη χημειοθεραπεία/ ανοσοθεραπεία.
Ο ασθενής μετά την επέμβαση θα υποβάλλεται σε ελέγχους κατά τακτά χρονικά διαστήματα με κλινική εξέταση, αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφία θώρακος και αξονική τομογραφία για τον αποκλεισμό υποτροπής ή μετάστασης ή εμφάνισης νέου μελανώματος.